Plattegrond van Leeuwarden door Braun en Hogenberg
Datering: 1580
Originele scan: Eigen collectie
Plattegrond van Leeuwarden uit 1588. Kaart afkomstig uit de Civitates Orbis Terrarum, de stedenatlas die Frans hogenberg vanaf 1572 in Keulen uitgaf.
Hogenberg was vanuit Antwerpen naar Keulen gevlucht en begon daar een cartografische drukkerij-uitgeverij. Zijn stedenatlas werd samengesteld door Georg Braun, die de kaarten ook van commentaren voorzag.
De Civitates Orbis Terrarum is de grootste verzameling plattegronden en illustraties die ooit is verschenen: de atlas bevat 546 kaarten en 363 stadsgezichten van alle belangrijke steden in Europa, Azië, Afrika en Latijns Amerika.
Standaard was de atlas in zwart-wit. Tegen meerprijs kon men de kaarten ook laten inkleuren. Dat gebeurde door zogenaamde 'afsetters'. Tot in de achttiende eeuw werden de koperplaten van Braun en Hogenberg gebruikt voor herdrukken.
Braun en Hogenberg baseerden hun kaarten op die van Jacob van Deventer. Die woonde van 1572 tot 1575 ook in Keulen en was daar bezig met de detaillering van de kaarten die hij maakte in opdracht van de Spaanse koning Filips II.
Van Deventer tekende op zijn kaarten, die voor militair gebruik bedoeld waren, alleen de bolwerken, straten en grachten. Op de kaarten van Braun en Hogenberg werden ook de individuele huizen en andere gebouwen getekend. Overigens kan daaraan niet al te veel waarde worden gehecht: hoogstwaarschijnlijk hebben ze de situatie niet ter plaatse op laten nemen en komt de gedetailleerde invulling vooral voort uit de fantasie van de tekenaar.
Hier is de kaart te bekijken als overlay in Google Maps, die meer of minder transparant te maken is.